Oude vriend
klamp ik me vast
aan je blik
aan je wimpers
hangen mijn draden
gesponnen in een web van noodzaak
een weerwoord, dan weerklank
betekenis is veelzeggend in
de leegte van het niets
alleen ik luister naar je blinde stilte
ogenschijnlijk dom, ouderdom
wat is het donker in jouw ooglid
ik kan de aderen tellen
wie heeft hier het licht uitgedaan
je wilde nog zoveel met me doen
was je bang of was de angst jou?
bezeten, gebeten, verbeten
ik hoor de verstomde klank
van de zon in de kerk op glas in lood
de kleuren zijn mijn kleuren
jouw huis was mijn huis
jouw mand onder mijn trap
jouw haren op mijn bank
ik was nergens méér thuis
dan in die blik van trouw
dan in die blik van jou
Toen ik thuiskwam met Juliette van zijn laatste dierenartsbezoek vond ik in de koelkast nog een schaaltje gekookte broccoli. De dag ervoor had ik het klaargemaakt en had hij naast me in de keuken gestaan terwijl de geur hem deed watertanden. Ik had de gewoonte mijn honden weg te jagen uit mijn keuken als ik aan het koken was, maar Régis, oudgediende, mocht blijven en vandaag de dag mogen ze er allemaal staan, zitten of liggen. Die weg heeft hij voor de anderen geplaveid. De broccoli was speciaal voor hem, alleen was hij er ineens niet meer...
Ook in de meidoorn
naast het hek hing een herinnering. Plukken haar van zijn grijze ondervacht. De
laatste keer dat ik hem borstelde was hij al zo broos dat teveel druk hem omver
wierp. Alsof hij al langzaam uit elkaar viel. Ik ondersteunde zijn ribbenkast
met mijn linkerhand terwijl ik hem met mijn rechter zachtjes borstelde. Hij vond het fijn. Ondanks zijn doofheid bleef ik
tegen hem praten. Ik geloof dat hij golven en vibraties van mijn stem bleef
voelen, want als ik dat deed, kwam hij rustiger over. Ouder worden maakte hem
onzeker, het was mijn taak hem zo goed mogelijk te helpen. Ik sprak tegen hem
zoals ik dat altijd deed tijdens het borstelen: dat ik zo klaar zou zijn, dat
hij lief was, dat ik vreselijk veel van hem hield en dat hij straks lekkers
kreeg. Zijn haren bleven tot op de laatste dag zacht aanvoelen. De krul was in
de loop der tijd wel minder geworden en ook de hoeveelheid. Dat kwam misschien
ook door de hitte van die zomer in 2019, een hondenlijf paste zich aan de
omstandigheden aan. Ik wist dat het zijn laatste zomer zou zijn. Soms weet je
dat soort dingen.
Zijn hele lichaam deed steeds meer pijn. Het kwam door artrose dat
hij op het laatst geen aanraking meer verdroeg. Over zijn kop en onder zijn kin aaien gingen nog wel, maar zodra
mijn hand zijn nek aanraakte, deinsde hij achteruit. Dit was voor mij een van
de belangrijkste dingen waarin hij veranderd was. Hij was altijd een grote knuffelkont geweest, door mij van jongs af aan met veel gevoel en zachte hand begeleid. Ik wist dat dieren
chagrijnig van pijn worden, grommen of van meer van zich af gaan bijten. Dat
deed Régis niet. Hij was een gentleman, nam gepaste afstand en bleef op een meter afstand intens oogcontact met mij houden. Alsof hij het ook niet
wilde, die nieuwe afstand tussen ons, maar geen andere oplossing kon verzinnen. De dierenarts, mijn hondenvrienden en ik helaas ook niet…
Aan zijn ogen
mankeerde hij niets. Zijn artrose zou makkelijk te bestrijden zijn geweest met
medicatie, maar zijn nieren verdroegen die niet. Door nierinsufficiëntie braken
ze de stoffen van de eenvoudigste pijnstilling niet af en kon hij langzaam
vergiftigen en in coma raken als ik hem die gaf, volgens de dierenarts. Ik gaf hem daarom homeopathische druppeltjes
die wel hielpen, twee keer per dag gingen die over zijn brokjes. Dit verhielp niet
het omvallen en niet meer alleen op kunnen staan. Ook zijn ontlasting liet hij het
laatste half jaar regelmatig lopen, hij voelde het eenvoudig niet meer aankomen.
Ik had de indruk dat hij hier geen last van had, maar misschien vergis ik me en
had hij gewoon de kracht niet ervan weg te lopen als ik het na de nacht op zijn slaapplek vond.
Ik ruimde het buiten zijn zicht altijd op, volgens mij schaamde hij zich
anders. Ach, je vult het soms maar wat in.
Uit alles wat we meemaakten sprak onze liefde en helemaal op het einde. Er was zoveel méér tussen Régis en mij en het is voor mij goed om deze dingen even op te schrijven, dan blijft het bestaan en kan ik het nooit meer vergeten. Of dat hoop ik. Daarnaast kan dit blog een voorbeeld zijn voor mensen die net als ik in de laatste fase van het leven van hun hond zitten, enorm twijfelen wat goed voor hem is... Ik had ook veel aan de voorbeelden die andere mensen over hun hond aan mij vertelden of schreven. Niet dat het mijn beslissing beïnvloedde, maar het heeft geholpen om de juiste afwegingen te maken bij het nemen van de verantwoordelijkheid als hondeneigenaar.
De vragen die ik mezelf telkens stelde, waren: Hoe zou ík
willen dat ik deed als ik Régis was? en bij elke situatie die aangaf
dat hij achteruit ging: Wat zou nú het beste voor HEM zijn? Los van mijn
verdriet bij het afscheid dat al veel langer was ingezet, bijvoorbeeld elke keer dat ik met
mijn andere jongere honden ging wandelen en hem gedwongen achterliet bij het hek, elke
keer dat hij voor me bij de bank stond en ik niet wist wat hij me wilde zeggen,
bij elke val de afweging hoe lang laat ik mijn liefste hond zó worstelen met
zijn lichaam, de steeds korter wordende wandelingetjes waarbij hij meer
stilstond en hijgde dan liep of snuffelde, al die momenten gaven aan dat de
dingen niet meer waren zoals daarvoor. Al die korte momenten van afscheid deden pijn. Liefde is soms een grote schaafwond. Maar mijn gevoelens waren dus niet ZIJN probleem en HIJ werd er niet
beter van als ik elke keer in tranen was, overspoeld door verdriet. Hij heeft
het geweten, natuurlijk.
Toch heb ik me telkens
weer geprobeerd in HEM te verplaatsen en de vriend te zijn die hij zijn hele
leven voor mij was geweest, Régis had mij immers ook nooit in steek gelaten,
vanaf zijn negen weken dat hij bij me kwam wonen tot zijn bijna veertien jaar. Hij
was mijn tweede hond, maar mijn eerste puppy en leeft nu voort in de honden die met hem en na
hem in mijn roedel kwamen. Zijn manier van spelen, normen en waarden voor zover een hond die heeft, heeft hij doorgegeven, helaas
niet zijn genen, daarom ben ik mijn kennel begonnen. Zodat de genen van
Juliette, Picasso en Odina niet verloren gaan en daarmee 'nog een beetje Régis' ook niet. Op het eerste nestje van Juliette&Picasso moeten we nog even wachten, het komt vanzelf als het juiste moment daar is, ik hoop in 2021.
Om deze kleine ode aan Régis af te maken deel ik hieronder nog een tweede gedicht, gemaakt in zijn nadagen. Veel meer heb ik niet geschreven dat ik wil publiceren. Het is goed zo. Het is vandaag de dag al meer dan een jaar geleden dat hij stierf, zijn vijftiende verjaardag is inmiddels ook alweer voorbij en we moeten gewoon door. Mét het verdriet, want het ís niet anders. Régis en U.W.O. zitten diep in mijn hart, ik heb zoveel van ze geleerd! Gelukkig zijn er Romeo, Juliette, Picasso en ook Odina als beloftevolle jonge roedel om me heen. Ik zie de toekomst in ze en dat doet goed, het verzacht de pijn een beetje van het overlijden van mijn oude vriend, koning Régis. In Picasso herken ik Régis het meest, hij kan eenzelfde blik hebben, ook al is hij pas anderhalf. Ik ben blij dat Picasso Régis gekend heeft en ik? Ik koester sinds Régis er niet meer is, nog méér elk moment dat ik met mijn honden door mag brengen, in alle vrijheid en met alle liefde.
Afscheid van een koning
ga maar
oude hond
met je stramme poten
de poep aan je broek geplakt
strompel je rondje
sleep met je stok
de rangschikking is geschikt
de rolverdeling verdeeld
je tijd is op, als in
gedane zaken
ik voel je naar me kijken
drogen tranen straks ook zonder jou
dat ik er niet meer tegen kan,
daar kan jíj niks aan doen
dus schrijf ik maar over hoe
we een leven lang overliepen in elkaar
jouw wandelen wankelen werd
mijn mompelen jouw strompelen
ik struikelde voor je dood al over
gebrek aan woorden voor de nieuwe leegte
en kan nu alleen nog maar hakkelen
zinnen verhaspelen, woorden vermalen van blok tot houtkrul
want niemand weet meer wat ik bedoelde
toen ik me door je haren woelde
als geliefden samen onder een deken op de bank
zoals we dat deden in koude Franse winters
zoals alleen wij die dingen deden
zoals alleen wij die dingen deden
Literatuurlijstje :
De wijsheid van wolven – Elli H. Radinger
Oude wijze honden – Elli H. Radinger
Zijn we niet te vroeg – Hugo van Duijn
