zaterdag 26 mei 2018

Het lot bepaalt of niet?


Koh-Lanta is de Franse variant van Expeditie Robinson. Zestien deelnemers zonderen zich af op - in dit geval - een van de mooie Fiji-eilanden met parelwitte stranden en palmbomen en moeten zien te overleven met wat ze te eten vinden. De winnaar van het programma is de ultieme survivalkoning of -koningin die wordt bepaald door wedstrijden, stemrondes en immuniteitsproeven. Win je bij die laatste proeven de immuniteitstotem, dan kunnen de anderen die ronde niet op je stemmen. En win je het programma dan krijg je 100.000 .

Dit jaar bestonden de deelnemers uit ex-deelnemers die om wat voor reden dan ook opnieuw de strijd met zichzelf en de anderen aan wilden gaan. Ze waren extreem wraakzuchtig, competitief en strategisch. Ze wisten welke ontbering ze te wachten stond. Elke deelnemers nam zijn ervaring uit een vorige ronde mee. Clémence had Koh-Lanta eerder gewonnen en wilde zien of ze nu, twaalf jaar later en moeder geworden, nog even sterk was. Pascal was in zijn jaar tweede geworden en wilde nu winnen. Yassin lag eruit om een strategisch foutje en wilde dat rechtzetten. Een fascinerend gegeven: maken mensen dezelfde fouten en straft de werkelijkheid ze opnieuw af of kunnen ze zichzelf overtreffen, hun eigen lot bepalen waar ze natuurlijk allemaal vanuit gingen bij vertrek, maar hoe groot is het falen als Koh-Lanta winnen een tweede keer niet lukt?

Het was afschuwelijk om te zien. Echt. De strijdlust, het gebrek aan voedsel, de vuile spelletjes die gespeeld worden, dromen die in duigen vallen als er iemand afvalt die dat in de ogen van de kijkers niet verdiende, menselijk gedrag op de spits gedreven. Toch bleef ik kijken, té nieuwsgierig naar het verloop en de afloop. Zou het lot van individuen de loop van het programma dit keer anders bepalen of niet? Hebben wij mensen ons lot in eigen hand zoals we graag willen geloven?

De ware survivalkampioen ligt er standaard snel uit. Hij of zij vormt een té grote bedreiging voor de anderen. Dit overkwam deze keer net als tijdens zijn vorige keer Yassin. Hij kon alles: wedstrijden winnen, kampen bouwen, voor eten zorgen en dus na flink uitgebuit te zijn lag hij er uit bij de eerste de beste keer dat hij geen immuniteit had kunnen krijgen. Jaloezie, afgunst en eigenbelang lieten de anderen op hem stemmen, want daar worden vooraf aan zon stemronde complotten over gesmeed. De finale was gisteravond en het ging tussen Clémence en Pascal. De eerdere winnares en de eerdere tweede.

De negen laatste afvallers moesten hun laatste stem op hun winnaar uitbrengen en wat gebeurde er? Precies hetzelfde als tijdens hun eerste keer Koh-Lanta! Clémence wint voor de tweede keer en Pascal wordt tweede, voor de tweede keer! De geschiedenis herhaalt zich. En toch willen we er niet aan, ik ook niet. De opnames zullen wel gemanipuleerd zijn, de ene deelnemer een beetje geholpen, de ander tegengewerkt... Er zijn deelnemers verder gekomen dan tijdens hun eerdere deelname, zij hebben zichzelf overtroffen. Zijn dat dan de werkelijke winnaars? Dat zeiden de afvallers tegen zichzelf en elkaar, om elkaar op te beuren nadat ze eruit lagen, de teleurstelling in de ogen. Wat is dat toch, dat hardnekkige geloof van een mens in de maakbaarheid van zijn eigen bestaan?