Lef

“To live is the rarest thing in the world,

most people exist, that’s all.” Oscar Wilde

De laatste scène in La vie en rose is er een waar ik bang van ben geworden. In een soort literaire overmoed - die me heel soms overvalt als ik niet oplet - heb ik hem geschreven; soepel en als vanzelf. Ik heb hem de afgelopen dagen ook teruggelezen, hier en daar wat kleine dingen verbeterd en nu zou ik verder moeten werken, ik weet ook hoe, ik heb tijd en ruimte gemaakt, maar ik doe het niet…

Natuurlijk moeten schrijvers hun woorden stilistisch kunnen fileren. Zoals een chirurg zijn patiënten minutieus opereert is een roman schrijven vakwerk leveren. Zitten en doen. Los van je eigen gevoelens of stemming, het is ‘maar’ fictie en gevoelens wek je bij de lezer op, niet bij jezelf of voor jezelf. Er is een bepaalde afstand van je personages (door bijvoorbeeld niet vanuit de ik-persoon te schrijven) en je doet het met grote discipline en regelmaat.

Het is maar goed dat ik geen chirurg ben geworden. Het idee! Het is ook maar goed dat ik niet onder tijdsdruk sta om La vie en rose voor een bepaalde datum af te leveren bij een uitgeverij. Het is ook maar goed dat bij de controle vorige maand bleek dat mijn borstkanker niet is teruggekomen, dan zou ik nieuwe haast hebben om mijn derde boek de wereld in te zetten. De dingen gaan zoals ze gaan en niets is voor niets. Alles heeft een reden. Ja, alles. Als je het nu niet ziet, dan komt dat later wel.

Er zijn een heleboel mensen die denken dat ze je begrijpen, omdat je iets bij ze oproept waarvan ze denken dat jij zo bent. Ze herkennen zichzelf in jou. Die herkenning is de basis voor het beeld dat ze van jou hebben wat voor jou geen enkele waarde of waarheidsgehalte heeft, maar waarin zij jou en meestal zichzelf zien zoals zij graag willen. Het klinkt verwarrend, maar dat is het niet en het grappige is dat deze mensen soms vervallen in diepe bewondering voor iemand, maar dat is dus in werkelijkheid slechts het beeld dat ze zelf gemaakt hebben en het kan lang duren voor ze dat door hebben, soms jarenlang…

Mensen doen dus iets met wie je bent, wat je doet of hoe je iets zegt, zonder dat je daar zelf iets mee te maken hebt. Het ís niet de werkelijkheid, slechts beeldvorming waar meestal ook nog een bepaalde vorm van eigenbelang aan gekoppeld is, want waarom zouden mensen je in hun beeld willen stoppen als ze daar geen belang bij hebben? Als je dit dus heel goed kunt, heet je Donald Trump en ben je een doorgedraafde president op een doorgedraaide planeet die zichzelf aan het vernietigen is, of je bent een eenvoudige schrijver. Je creëert mensen, je maakt personages, precies zoals je dat zelf wilt. Je bouwt ze op uit je verbeeldingskracht en van stukjes persoonlijkheden die op je pad komen en al is het maar een trekje in het gezicht van de buurman die hooi brengt, het kan in een personage terugkomen. Hij moest eens weten, denk ik regelmatig als ik merk dat het weer gebeurt.  

Gelukkig zijn er ook mensen - een stuk schaarser weliswaar - die je lijken te begrijpen zonder er woorden aan vuil te maken. Dat voel je. Dat zijn de mensen die uit het zicht van publiek belangeloos dingen voor anderen doen, beseffen dat er meer in het leven is dan geld verdienen of rücksichtslos huizen verbouwen. Mensen die investeren in mensen, in dieren, in honden, in elkaar, in wat werkelijk van waarde is. Mensen die zichzelf goed kennen en niet met je omgaan omdat ze iets van je willen, een talent, vaardigheid, levenservaring etc. maar omdat ze om je geven. Misschien door wat je in ze oproept, maar als dat wederzijds is dan vul je elkaar aan en heb je elkaar iets te vertellen en te leren. Dat hoeft niet in woorden uitgedrukt.

Ik ben de afgelopen tijd van mijn personages gaan houden. Ik kan ze geen kwaad doen. Ik wil ze niet kwetsen of pijn laten lijden, ze zijn leuk, creatief, inventief, origineel, maar ik ga het toch doen, want mijn chirurg heeft ook zijn mes in mijn borst gezet en daar ben ik achteraf erg blij om. Hij heeft mijn leven gered. Ik ga ook levens redden, in La vie en rose, maar eerst wat voorzichtige stappen zetten, samen met de honden in het bos moed verzamelen en van het uitzicht genieten. Soms moet het gewoon, doorgaan met een project, in het belang van de Literatuur, in het belang van kleine dromen. Een hele kluif!